Den keltiska mytologin och gudavärlden används ganska flitigt inom Wicca och andra nyhedniska religioner. Ett problem är dock att vi egentligen vet rätt lite om hur kelterna faktiskt utövade sin religion, eftersom de inte hade någon skrifttradition, och kunskap förmedlades muntligt. Det finns tre källor som vi kan vända oss till för att försöka gissa lite.
För det första har vi de arkeologiska fynd som gjorts. De är den källa som är mest direkt kopplad till det folk vi söker kunskap om, men samtidigt den svåraste att dra några direkta slutsatser från eftersom den är så öppen för olika tolkningar. Sedan har vi samtida romerska redogörelser, som exempelvis Julius Caesars. Ofta är det svårt att bedöma deras sanningshalt, eftersom de är skrivna just ur perspektivet av en främmande erövrande makt, med allt vad det kan innebära av fördomar och möjlig propaganda. Vår tredje källa är mytologiska berättelser som nedtecknades av munkar när Kristendomen gjort sitt intåg på de brittiska öarna. Här är problemet dels att texterna skrevs hundratals år efter den tid då mytologin har sina förmodade religiösa rötter, och att de som skrivit ned dem givetvis passat in dem i sin egen kristna världsbild.
Läget blir inte direkt enklare av att nyhednisk litteratur är fylld av modern mytbildning och förvirring kring den keltiska kulturen, och den vettiga informationen lätt drunknar i fluffiga Avalon-moln.
I det perspektivet känns det skönt att det finns en bok som Jane Raeburns ”Celtic Wicca”. Raeburn utgår från en wiccansk grundstruktur, och resonerar utifrån denna kring hur man kan vända sig till de keltiska gudomarna. Hon gör sig inga illusioner om att kunna återskapa en keltisk religion, utan undersöker helt enkelt de ofta svårtolkade fakta vi har tillgång till. Från dessa gör hon egna gissningar kring hur kelterna kan ha förhållit sig till sina gudar och gudinnor, och formar sedan sin wiccanska inriktning efter detta.
Väldigt vettig känns just Raeburns inställning till historia, både när det gäller kelterna och Wicca som religion. Hon har en sunt kritisk hållning, och framhåller vikten av att läsa flera källor, tänka efter själv och inte ta någon teori för given.
Boken är tydligt och ändamålsenligt upplagd, med klara introduktioner både till Wicca, keltisk historia och praktiska ritualhandlingar. I kapitlet om gudar och gudinnor skildras åtta olika gudomar. Här beskrivs de både historiskt och ur en modern utövares perspektiv. Dessutom finns en ritual för att praktiskt komma varje gud eller gudinna närmare, och tankar kring hur man kan ge varje gudom en aktiv plats i sitt vardagsliv.
I andra kapitel dyker andra gudomar upp, ofta som exempel på hur man konkret kan vända sig till en specifik gudom i en ritual. Just de praktiska exemplen återkommer genom hela boken, och Raeburn använder dem för att på ett mycket åskådligt sätt visa hur man kan arbeta. Det blir särskilt tydligt i kapitlet om ritualskapande, där hon ger en ger en gedigen grund för hur man själv kan bygga sin keltiskt inriktade ritual, med en fin blandning av faktagrund och egen inspiration. Likaså ger hon förslag på gudomar att bygga upp högtidsritualerna kring. Årshögtiderna beskrivs både ur ett solitär- och grupperspektiv, med förslag till ritualupplägg. Hon resonerar kring hur kelterna kan ha förhållit sig till naturen och sin omvärld under den tid på året då varje högtid äger rum, och redogör också för vad vi vet om deras eventuella firande.
Verkligt grundläggande i den här boken är just det praktiska och jordnära förhållningssättet. Raeburn ger en mängd förslag och idéer till hur man kan göra de keltiska aspekterna av sin religion till en del av vardagslivet. Detta går igen genom hela boken. Dels i vardagstipsen kring de enskilda gudomarna, och dels i de längre styckena exempelvis om kreativitet och offer. På samma sätt beskriver hon gudinnor, gudar och mytologi sakligt och odramatiskt, med gott om möjligheter för läsaren att bilda egna föreställningar och söka vidare på egen hand.
Det här är på sätt och vis ganska mycket en nybörjarbok. Här finns en grundläggande introduktion till vad Wicca är, hur man kastar en cirkel och kallar in elementen. Samtidigt känns det som om vissa delar snarare vänder sig till en utövare som åtminstone uppnått en viss ritualvana. Jag skulle kanske rekommendera att man inte läser den här boken som sin allra första introduktion till Wicca, utan istället börjar med en mer allmänt skriven grundbok, som exempelvis Thea Sabins ”Wicca for Beginners”. Men om man känner en dragning till den keltiska gudavärlden är det här definitivt en bok man kan läsa ganska tidigt i sin utveckling som wiccan. Och jag tror också att den har en del att ge även till de lite mer erfarna.
Jag har i princip inget negativt att säga om ”Celtic Wicca”. Själv föredrar jag, till skillnad från Raeburn, att i en ritual först åkalla Guden och Gudinnan för att först därefter vända mig till namngivna keltiska gudomar. I åkallandet av riktningarna betraktar jag dem snarare som energier och egenskaper att dra in i cirkeln än de vakttorn som hon använder. Och jag skulle kanske ha valt ut andra gudomar att beskriva utförligare. Men det handlar bara om små, personliga skillnader i förhållningssätt.
Det här är helt enkelt en riktigt bra bok. Jag kan definitivt rekommendera den till alla som är intresserade av att vända sig mer mot det keltiska i sitt utövande av Wicca!